loader image

Spółki komandytowe w Polsce i nie tylko

Od 1 stycznia 2021 r., ewentualnie od 1 maja 2021 r. (w razie podjęcia przez wspólników stosownej uchwały), spółki komandytowe zostały lub zostaną objęte podatkiem dochodowym od osób prawnych [CIT].

Jednym z powodów podanych przez Ministerstwo Finansów uzasadniających opodatkowanie spółek komandytowych podatkiem CIT było powoływanie się przez nie na fakt, iż podmioty podobne do spółek komandytowych funkcjonujące w innych krajach nie są podmiotami transparentnymi podatkowo.

Warto jednak spojrzeć na to samodzielnie, gdyż przy bliższej analizie można dojść do odmiennych wniosków.

  1. Struktura prawna

Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, spółka komandytowa jest spółką osobową, która może być utworzona przez co najmniej dwóch wspólników, z których jeden jest komandytariuszem ponoszącym ograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, a drugi komplementariuszem, który odpowiada za zobowiązania spółki komandytowej bez ograniczeń, czyli całym swoim majątkiem.

  1. Inne jurysdykcje

Podobne struktury można znaleźć w wielu jurysdykcjach, np. w Niemczech czy w Austrii Kommanditgesellschaft (KG), w Luksemburgu Société en Commandite Spéciale (SCSp), w Holandii vennootschap onder firma (VOF), w Szwajcarii, we Włoszech società in accomandita semplice, w Izraelu, w Irlandii czy w UK.

Wiele tych form istnieje od dawna w swoich reżimach prawnych. W przypadku spółki KG w Niemczech, forma ta została wprowadzona przepisami niemieckiego kodeksu handlowego (Handelsgesetzbuch) wiele lat temu, tj. w 1861 roku, przy czym podstaw KG można upatrywać w XI wieku w średniowiecznych Włoszech. Podobnie w przypadku Austrii czy Szwajcarii.

Wyjątek na tym tle stanowi specjalna spółka komandytowa w Luksemburgu (société en commandite spéciale – SCSp), która została wprowadzona do porządku prawnego tj. ustawy z dnia 10 sierpnia 1915 Prawa dotyczącego spółek handlowych, dopiero kilka lat temu, co było związane z zapotrzebowaniem biznesu na podmiot tego typu.

Podobnie jak w polskiej spółce komandytowej, w SCSp odpowiedzialność komandytariusza (associé commanditaire) jest zasadniczo ograniczona do wysokości wkładu wniesionego do SCSp, a wspólnikiem ponoszącym nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki jest komplementariusz (associé commandité).

Zarówno KG, jak również SCSp są podmiotami transparentnymi podatkowo dla podatków, o których mowa w umowach o unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku.

W przypadku SCSp wyjątkiem w tym zakresie może być opłata komunalnego podatku handlowego od zysków i od kapitału (l’impôt commercial). Przedmiotem opodatkowania tym podatkiem, nakładanym na poziomie gminy, jest m.in. prowadzenie przedsiębiorstwa w formie SCSp, ale jedynie wówczas, gdy luksemburska spółka kapitałowa jako komplementariusz tej spółki posiada większy niż 5% udział w SCSp. Luksemburskie organy podatkowe potwierdziły zastosowanie korzystnego reżimu podatkowego w odniesieniu do SCSp w piśmie Circular L.I.R. n°14/4 z 9 stycznia 2015.

Na gruncie luksemburskiej ustawy o podatku dochodowym (Loi du 4 décembre 1967 concernant l’impôt sur le revenu), dochody SCSp nie podlegają opodatkowaniu na poziomie spółki, ale na poziomie jej wspólników (proporcjonalnie do posiadanego przez nich udziału).

Podsumowanie

Wprowadzenie opodatkowania podatkiem CIT spółek komandytowych zapewne miało na celu zwiększenie dochodów budżetowych, jednakże zgodnie z wyliczeniami ekspertów, faktyczne dochody mogą być znacznie niższe niż spodziewane. Dodatkowym argumentem uzasadniającym opodatkowanie podatkiem CIT spółek komandytowych było podejrzenie, iż są one wykorzystywane w strukturach mających na celu uniknięcie opodatkowania. Jednakże, faktycznym efektem działań Ministra Finansów jest utrudnienie funkcjonowania spółek i przedsiębiorców. Na zmianie tej ucierpiało m.in. wiele firm rodzinnych, które wybrały taką formę prowadzenia biznesu nie ze względów podatkowych, ale dlatego że obawiały się spółek kapitałowych i wymogów formalnych z nimi związanymi a jednocześnie chciały zabezpieczyć swój majątek osobisty i dlatego nie zdecydowali się na spółkę jawną.

Potwierdza to jedynie brak pro-biznesowego podejścia. Na drugim biegunie jako przykład można wskazać działania władz Luksemburga, które widzą zapotrzebowanie po stronie biznesu starają się wyjść im naprzeciw, a przykładem tego było właśnie utworzenie spółki SCSp. Faktycznie SCSp jako podmiot transparentny podatkowo jest interesujący dla szeroko pojętego biznesu.

Aleksandra Grabarska

Aleksandra Grabarska

Counsel | Radca prawny | Adwokat luksemburski

Najnowsze wpisy